Lato Światozmieniaczy

Zmiany wprowadzone

w półkolonii dla młodzieży

(propozycje dodatkowych form pracy, w tym przede wszystkim gier i quizów)

Gra Światozmieniaczy:

Ze względu na rosnące zainteresowanie tematami związanymi ze zmianą klimatu, wprowadziliśmy te zagadnienia do półkolonii przez zaproponowanie dodatkowego zadania w Grze Światozmieniaczy, podczas którego uczestnicy i uczestniczki wypisywali konsekwencje i przyczyny zmiany klimatu (globalnego ocieplenia). Na tej podstawie przygotowaliśmy „drzewo problemowe”: rysunek drzewa, w pień którego wpisaliśmy problem – globalne ocieplenie, w korzenie przyczyny, zaś w gałęzie konsekwencje.

Zasoby naturalne:

Zamiast samodzielnych prezentacji osób biorących udział w warsztacie zaproponowaliśmy uczestnikom i uczestniczkom „Grę kopertową”.

Osoby uczestniczące, podzielone na kilkuosobowe grupy losują jedną z 12 kopert. W każdej kopercie znajduje się inne zadanie do wykonania związane z zasobami naturalnymi (lasem i wodą) oraz liczba punktów, które można za dane zadanie zdobyć. Po wykonaniu zadania, grupa przychodzi do osoby prowadzącej i prezentuje rozwiązanie, na bieżąco otrzymując punkty. Po zaliczeniu zadania grupa wybiera kolejną kopertę z pozostałych dostępnych kopert rozłożonych na podłodze/trawie. Każda koperta ma swój tytuł, co pozwala odróżnić ją od już wykonanych zadań. Gra trwa godzinę, każda grupa realizuje tyle zadań, ile zdaży (na ogół 1-2 grupy jest w stanie zrealizować wszystkie zadania). Po skończeniu gry liczymy punkty, a następnie podsumowujemy wspólnie omawiając każde z zaproponowanych zadań.

Zadania:

1. Co to za drzewa?

Jakie drzewa przedstawione są na ilustracjach? Zapiszcie odpowiedź na osobnej kartce, podając numer danego drzewa i prawidłową odpowiedź. Za każde prawidłowo nazwane drzewo otrzymacie 1 punkt.

(do koperty załączone są zdjęcia drzew z innych krajów np. palmy olejowej, banana, papai, kawy, bambusa, itd.)

2. Jakie rośliny widzisz wokół?

Zróbcie zdjęcia roślin wokół, które potraficie nazwać. Za każdą prawidłowo nazwaną roślinę dostaniecie 1 punkt (roślin szukajcie w zasięgu wzroku).

3. Deforestacja

Jakie są przyczyny i konsekwencje deforestacji? Zapiszcie odpowiedzi na osobnej kartce. Za wykonanie zadania możecie dostać od 0 do 5 punktów w zależności od poprawności udzielonej odpowiedzi.

4. Olej palmowy

W których produktach znajduje się olej palmowy? Odpowiedź nie jest taka prosta. Czasem olej palmowy kryje się pod innymi nazwami. W załączeniu do zadania znajdziecie nazwy substacji, które najprawdopodobniej zawierają olej palmowy. Które z nich znajdują się w załączonych produktach? Za każdą zidentyfikowaną substacje otrzymacie 1 punkt.

(do zadania dołączone są różne kosmetyki i artykuły spożywcze oraz lista substancji, które zawierać mogą olej palmowy)

5. Zużycie wody w domu

Na co przede wszystkim zużywamy wodę w domu? Dopasujcie prawidłowo procenty do danej kategorii. Za każde prawidłowe dopasowanie otrzymacie punkt.

6. Oszczędzaj wodę!

Przygotujcie plakat/komiks/infografikę lub inną graficzną formę, która zachęci ludzi do oszczędzania wody. Za wykonane zadanie możecie otrzymać od 0 do 5 punktów w zależności od kreatywności i staranności wykonania.

7. Telefony komórkowe

Z jakich minerałów wykonane są telefony komórkowe? Gdzie się je wydobywa i w jakich warunkach? W zależności od prawidłowości i szczegółowości odpowiedzi możecie otrzymać za to zadanie od 0 do 5 punktów.

8. Chroń lasy!

Jak możemy chronić lasy i oszczędzać zużycie drewna? Wypiszcie jak najwięcej sposobów. W zależności od ilości i jakości pomysłów możecie dostać za to zadanie od 0 do 5 punktów.

9. Woda a procenty

Jaki procent wody na Ziemii to woda słodka? Ile procent wody słodkiej nadaje się do picia? Za każdą prawidłowo podaną liczbę otrzymacie punkt.

10. Quiz o lesie

Rozwiążcie poniższy quiz o lesie. Za każdą prawidłowo udzieloną odpowiedź otrzymacie 1 punkt.

1. Czym różni się las pierwotny, las naturalny i las gospodarczy? Jakie konsekwencje niosą za sobą te różnice?

1. Dopasuj rodzaj lasu, typ roślinności oraz rozmieszczenie (dodatkowy załącznik)
2. Jaki procent powierzchni Polski zajmują lasy? Możecie pomylić się o 5%.
3. Jaki gatunek drzewa dominuje w polskich lasach?
4. Na którym kontynencie zużywa się najmniej papieru na osobę na rok, a na którym najwięcej?
5. Podajcie nazwę choć jednego certyfikatu przyznawanego produktom pochodzenia leśnego, np. drewno lub papier?
6. W którym kraju na świecie jest najwięcej drzew?

11. Dlaczego las jest ważny?

Nakręćcie krótki filmik promujący las i mówiący dlaczego lasy są ważne i powinniśmy je chronić? Wykorzystajcie to, co jest wokół Was, a także wyobraźnię. Może jakiś poem, piosenka, wywiad z przechodzącą osobą? W zależności od kreatywności i wykonania możecie za to zadanie otrzymać 0 do 5 punktów.

12. Życie na farmie

Przeprowadźcie wywiad z Andreą o jego doświadczeniach w życiu na permakulturowej farmie w Austrii. Zadajcie przynajmniej 5 otwartych pytań. Nagrajcie wywiad. Za wykonanie zadania możecie dostać 0-5 punktów.

Migranci/tki:

Oprócz elementów zaproponowanych w scenariuszu zaproponowaliśmy uczestnikom i uczestniczkom Debatę Oksfordzką, by zachęcić ich do wyrażania opinii (podczas zwykłej rozmowy trudno nam było zaangażować młodzież w rozmowę, ustrukturalizowana forma okazała się strzałem w dziesiątkę – osoby uczestniczące zdecydowanie chętniej dzieliły się argumentami i dyskutowały na wskazane tematy).

Proponowana teza: Polska powinna przyjmować migrantów i migrantki

Zasady Debaty Oksfordzkiej ( Na podstawie opracowania Klubu Debat Oksfordzkich, http://www.klubdebatoksfordzkich.uw.edu.pl/zasady/):

Debatę prowadzi marszałek, który jest bezstronny. Marszałka wspiera sekretarz. Informuje o czasie, który pozostał mówcom na wypowiedź.

W debacie występuje ośmiu głównych mówców:

– czterech po stronie propozycji (osoby opowiadające się za tezą),

– czterech po stronie opozycji (osoby opowiadające się przeciwko tezie).

Uczestnicy debaty zajmują miejsca zgodnie z zasadami:

– po prawicy marszałka zasiadają członkowie propozycji,

– po lewicy marszałka zasiadają członkowie opozycji,

– miejsca najbliżej marszałka zarezerwowane są dla pierwszych mówców.

Mówcy propozycji i opozycji występują na przemian. Pierwszy występuje mówca propozycji.

Pierwsi mówcy każdej ze stron mają na wystąpienia po 5 minut, kolejni po 4 minuty.

Mówcy muszą ściśle przestrzegać czasu swojego wystąpienia.

Osoby z publiczności mogą zgłaszać pytania przez uniesienie ręki w górę oraz wypowiedzenie słowa „pytanie” między pierwszą a ostatnią minutą wystąpienia mówcy. Pytanie  nie powinno być dłuższe niż trzy zdania. Mówca może przyjąć  lub odrzucić pytanie. Mówca  i marszałek mogą przerwać pytanie w dowolnej chwili.

Osoby z publiczności mają prawo zgłaszać informacje poprzez uniesienie ręki
i wypowiedzenie słowa  „informacja” między pierwszą a ostatnią minutą wystąpienia danego mówcy. Nie powinna być ona dłuższa niż trzy zdania. Mówca musi przyjąć informację. Marszałek może przerwać informację w dowolnej chwili.

Po wystąpieniach głównych mówców każdy obecny na sali ma prawo wziąć udział
w debacie. Mówcy zabierają głos na zmianę po stronie propozycji i opozycji.
Na swoje wypowiedzi mają minutę. Rozpoczyna mówca broniący tezy.

Po debacie następuje głosowanie, w którym wszyscy obecni mogą wypowiedzieć się po jednej ze stron.

Dodatkowe warsztaty:

Dodaliśmy do półkolonii warsztaty dotyczące odpowiedzialnego podróżowania i wiedzy o różnych krajach świata, bazując na doświadczeniach i zdjęciach osób prowadzących. Uczestniczy i uczestniczki wybrali 10 krajów, o których chcieliby dowiedzieć się więcej, z tych odwiedzonych przez osoby prowadzące w ramach projektu Exchange the world i na tej podstawie przygotowaliśmy grę Mission Impossible. Każda 3-osobowa grupa otrzymała zestaw 11 zadań oraz godzinę czasu na wykonanie jak największej ich ilości w dowolnej kolejności. Zadania dotyczyły 10 wybranych krajów oraz odpowiedzialnego podróżowania. Po godzinie podsumowaliśmy odpowiedzi, dodając opowieści i zdjęcia z poszczególnych krajów.

Zadania do wykonania:

1. PERU

Ułóżcie z załączonych puzzli trzy obrazki, a następnie zgadnijcie co się na nich znajduje.

(dodatkowa koperta z pociętymi zdjęciami)

2. WŁOCHY

Dopasuj rodzaj makaronu do odpowiedniej nazwy oraz sosu.

(dodatkowa koperta z obrazkami i nazwami)

3. BRAZYLIA

Rozwiążcie quiz:

1. Jaki jest urzędowy język Brazylii?
2. Jak nazywa się stolica Brazylii?
3. Jak nazywa się prezydent Brazylii i dlaczego uznawany jest za kontrowersyjnego?
4. Jakie są 3 atrakcje turystyczne Brazylii?
5. W jakim mieście odbywa się najsławniejszy brazylijski karnawał?
6. Jaka jest powierzchnia Brazylii?
7. Z jakimi krajami graniczy Brazylia?
8. Jaką walutą posługują się ludzie w Brazylii?

4. KOLOMBIA

Przygotuj listę 10 hiszpańskich zwrotów, które mogłyby przydać się podczas podróży do Kolumbii.

5. LAOS

Narysujcie flagę i zapiszcie stolicę Laosu praz wszystkich sąsiadujących z nim bezpośrednio krajów.

6. CZECHY

Napiszcie wiersz lub krótką piosenkę o Czechach. Powinna zawierać przynajmniej 8 linijek i się rymować.

7. MALEZJA

Jakie są trzy główne religie w Malezji? Wypiszcie przynajmniej 7 różnic pomiędzy tymi religiami i 3 podobieństwa.

8. TURCJA

Zaplanujcie tygodniową wycieczkę po Turcji, uwzględniającą przynajmniej 5 różnych atrakcji. Uargumentujcie wybrane atrakcje, by przekonać do Waszej wycieczki potencjalnych klientów/ki.

9. FILIPINY

Filipiny to kraj, który jako jeden z pierwszych odczuwa zmiany klimatu, wiele filipińskich wysp już znalazło się pod wodą. To też kraj znany z zamiłowania do komiksów. Narysujcie komiks, który opowiadał będzie o problemach Filipin wynikających ze zmian klimatów i zachęcał innych do podjęcia działań zapobiegających globalnemu ociepleniu.

10. AUSTRIA

Stwórzcie krzyżówkę na temat Austrii. Słowo „Austria” powinno być głównym hasłem krzyżówki. Do pozostałych haseł ułóżcie pytania związane z Austrią.

11. ODPOWIEDZIALNE PODRÓŻOWANIE

Stóżcie listę 7 zasad, którymi powinnien kierować się odpowiedzialny turysta/turystka, szanując przyrodę i lokalną społeczność.

Dodatkowe elementy:

Młodzież szczególnie chętnie angażowała się w quizy, dlatego zdecydowaliśmy się wykorzystać tę formę, by ugruntować i poszerzyć wiedzę. Zorganizowaliśmy dwa quizy: pierwszy w połowie półkolonii, trzeciego dnia, w formie popularnego teleturnieju 1 z 10, drugi Wielki Quiz odbył się ostatniego dnia półkolonii. Dodatkowo zaproponowaliśmy grę tabu, przygotowaną na podstawie wykorzystywanych podczas półkolonii pojęć. Poniżej znajdują się opisy i pytania do poszczególnych quizów.

1 z 10

W quizie brały udział 2-3 osobowe grupy. Każda rozpoczynała grę z 3 szansami. Pierwszą grupę do odpowiedzi wyznacza osoba prowadząca, następnie grupa, która odpowiadała na pytanie wyznacza grupę następną. Grupa odpowiadająca wybiera numer pytania. Za brak odpowiedzi lub odpowiedź nieprawidłową grupie odbierana jest jedna szansa. Po stracie 3 szans dana grupa odpada z gry. Wygrywa grupa, która najdłużej pozostanie w grze (lub w przypadku gdy skończą się pytania – ta, która będzie miała najwięcej szans).

Pytania:

1. Co to jest Edukacja Globalna?
2. Wymień 3 przyczyny globalnego ocieplenia
3. Wymień 3 konsekwencje globalnego ocieplenia
4. Co możemy zrobić, by być bardziej odpowiedzialnym konsumentem/ką, wymień przynajmniej 3 rzeczy
5. Podaj 3 kraje Globalnego Południa
6. Podaj 3 kraje Globalnej Północy
7. Wymień przynajmniej 2 gazy wywołujące efekt cieplarniany
8. Gdzie produkowane są orzeszki ziemne?
9. 50% zysków z pary dżinsów idzie do…
10. Jaki procent zysku z pary dżinsów dostaje szwaczka?
11. Wymień organizację, która zajmuje sie Edukacją Globalną
12. Ile kilometrów przemierzają dżinsy od pola bawełny do konsumenta/ki
13. Jak tłumaczymy Fair Trade na polski?
14. Wymień przynajmniej 3 zasady Fair Trade/Sprawiedliwego Handlu
15. Na czym polega efekt cieplarniany
16. Na jakim kontynencie jest Wybrzeże Kości Słoniowej
17. Jak hodowla zwierząt wiąże się z efektem cieplarnianym?
18. Do kogo idzie 25% zysków ze sprzedaży dżinsów?
19. W jakim języku mówi się w Brazylii?
20. Jaka jest stolica Kolumbii
21. Jaka jest stolica Turcji
22. Co oznacza sformuowanie zero-waste
23. Podaj przykład historii światozmieniacza lub światozmieniaczki
24. Czym są kredyty węglowe
25. Z czego organizacja SGFE z Kambodży produkuje węgiel?
26. Czym jest biznes społeczny?
27. Jaki gatunek drzewa jest najbardziej popularny w Polsce?
28. Jaki procent Polski pokrywają lasy?
29. Jaki kontynent zużywa najmniej, a jaki najwięcej papieru na mieszkańca/mieszkankę?
30. Jakie produkty zawierają olej palmowy?
31. W jakim kraju jest najwięcej drzew?
32. Wymień 3 nieodnawialne źródła energii
33. Wymień 3 odnawialne źródła energii
34. Wymień 3 produkty ze znaczkim Fair Trade, które możemy znaleźć w naszych sklepach
35. Jaki procent wody zużywanej w domu idzie na kąpiel?
36. Jaki procent wody zużywanej w domu idzie na pranie?
37. Podaj 3 przyczyny deforestacji
38. Podaj 3 konsekwencje deforestacji
39. Podaj 5 sposobów oszczędzania wody
40. Podaj 3 sposoby oszczędzania drewna
41. Co to jest permakultura?
42. Wymień przynajmniej 1 kraj, w którym występuje wilgotny las równikowy
43. Czym się różni las naturalny od gospodarczego?
44. Czym różni się migrant od uchodźcy?
45. Dlaczego dieta wegańska/wegetariańska jest dobra dla środowiska?
46. Jaki procent wody na Ziemii to woda słodka?
47. Jaki procent wody słodkiej jest pitny?
48. Jakie są konsekwencje topnienia lodowców?
49. Z czego (jakiej rośliny) produkowane są dżinsy?
50. Z jakich minerałów produkowany jest telefon?
51. Dlaczego warto kupować lokalne, sezonowe jedzenie?
52. Jakie są różnice między uprawą ekologiczną a chemiczną?
53. Co to jest azyl?
54. Jaki kraj geograficznie leżący na południu należy do Globalnej Północy?
55. Polska należy do Globalnego Południa czy Globalnej Północy?
56. Co to oznacza, że warunki pracy szwaczek szyjących nasze ubrania są trudne? Jakie są to warunki?
57. Jaka jest stolica Tajlandii?
58. Podaj 3 przykłady jak możemy oszczędzić energię w domu
59. Gdzie jest Amazonia, tzw. płuca Ziemii?
60. Jaka jest stolica Malezji?

Wielki Quiz

W quizie biorą udział 2-3 osobowe grupy, odpowiadając na pytania po kolei. Grupy mogą wybrać kategorię pytania, liczbę punktów (czy chcą pytanie za 1, 2 czy 3 punkty) oraz numer pytania. Za prawidłową odpowiedź otrzymują wskazaną liczbę punktów, za nieprawidłową punkty są im one odejmowane. Jeśli grupa nie odpowie na pytanie, inna grupa może je przejąć, ale jeśli odpowie nieprawidłowo, jej punkty również są odejmowane. Na koniec lub jako przerywnik można zastosować również zasadę „kto pierwszy ten lepszy”, osoba prowadząca czyta pytanie, odpowiada grupa, która zgłosi się jako pierwsza.

Pytania za 1 punkt mają odpowiedzi a, b, c, d do wyboru, pytania za dwa punkty nie mają odpowiedzi do wyboru, ale pokrywają się z tym, co zostało wcześniej powiedziane na zajęciach, pytania za 3 punkty nie mają odpowiedzi do wyboru i wprowadzają nową wiedzę, lub dotyczą szczególnie trudnych do zrozumienia czy zapamiętania aspektów omawianych zagadnień.

Pytania:

Kategoria 1 – Kraje świata

Kategoria 2 – Konsumpcja

Kategoria 3 – Zasoby naturalne

Kategoria 4 – Historie światozmieniaczy i światozmieniaczek

Tabu

Osoby uczestniczące podzielone są na 2 grupy. Jedna osoba z grupy przychodzi na środek i ma minutę na przekazanie swojej grupie jak największej ilości haseł. Stara się opisać hasło, które widzi na karcie bez używania tzw. słów tabu wypisanych na karcie pod głównym hasłem. Osoba z przeciwnej grupy sprawdza, czy osoba grająca nie użyła słów tabu, jeśli tak się stanie, karta przepada i osoba grająca wybiera kolejną. Po minucie następuje zmiana zespołu. Gramy aż nie skończą się karty. Wygrywa grupa, która będzie miała więcej punktów.

Można również zrezygnować z elementu rywalizacji i grać całą grupą.

Karty:

Projekt finansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych